ساموئل خاچیکیان(‌‌زاده ۲۹مهر ۱۳۰۲ درتبریز- درگذشته ۳۰مهر ۱۳۸۰ درتهران) کارگردان،تدوینگر،نویسنده، آهنگسازفیلم وتهیه‌کننده نامدارایرانی ارمنی‌تباربود. او یکی از تأثیرگذارترین کارگردان‌ها درسینمای ایرانبه‌شمار می‌رود، تا آن جا که به وی لقب «هیچکاک ایران» داده شده ‌است. همچنین از وی به‌عنوان «استاد دلهره و وحشت» سینمای ایران نام برده شده ‌است.

دوستان و همکاران ساموئل خاچیکیان، او را با نام «سام ول» نیز می‌شناختند. او در آغاز راه سینمای ایران با هنر و دانسته‌های خود به یاری این هنر و صنعت آمد و توانایی فنی خود را با به فرجام رساندن«شب‌نشینی در جهنم» نشان داد و سپس باطوفان در شهر ماسینمای ایران را با سبک ویژه خود آشنا کرد.

خاچیکیان که از نیمه‌های فیلم «بازگشت»تدوین فیلم‌هایش را خود به دست گرفته ‌بود، درنورپردازیو کار فیلمبردارانش دخالت می‌کرد و موسیقی فیلم‌هایش را خود برمی‌گزید. به گفته خودش، او همه این‌ها را بر پایه برداشت و دریافت درونی انجام می‌داد. «نورپردازی جنایی» زبانزدی بود که خود او برای فیلم‌هایی همچون «چهارراه حوادث»، «طوفان در شهر ما»، «فریاد نیمه‌شب»،«یک قدم تا مرگ»،«دلهره»،«ضربت» و«سرسام»به‌کار می‌برد.

خاچیکیان را می‌توان از پیشگامان نام‌آور سینمای ایران دانست و کمتر کارگردان ایرانی مانند او در درازای سه دهه (۱۳۵۰-۱۳۳۰) به‌گونه‌ای پیوسته و پرکار درگیر فیلمسازی بوده‌است.او در زمره نخستین کارگردانان ایرانی بود که عناصر تکنیکی را برای سینما به کار برد و بادکوپاژسر صحنه فیلمبرداری می‌رفت. به‌عنوان فیلمسازی نوآور، ساختفیلم‌های جناییرا در ایران به راه انداخت و نخستینپیش‌پردهتاریخ سینمای ایران را برای فیلم«دختری از شیراز»ساخت و ده‌ها زمینه فنی دیگر را آزمود. بسیاری از بازیگران نامدار سینمای ایران با بازی در کارهای خاچیکیان به سینما آمدند و برخی از فیلم‌هایش هم چون«ضربت»و«عقاب‌ها»از کارهای پرفروش زمان نمایش خود بودند.

شناخته‌شده‌ترین فیلمی که توسط خاچیکیان پس از انقلاب کارگردانی شد فیلم «عقاب‌ها»بود که یکی از برترین کارهایسینمای دفاع مقدس لقب گرفت. او در مدت نزدیک به پنجاه سال کار و تلاش در سینمای ایران، ۴۶ فیلم بلند سینمایی ساخت و بسیاری از فیلم‌های کارگردان‌های دیگر را تدوین کرد.

خاچیکیان در طول دوران فعالیت سینمایی‌اش چهره‌های بسیاری را به سینمای ایران شناساند که بعدها هر یک، هنرمندان برجسته‌ای در این زمینه شدند؛ از بازیگرانی همچون آرمان هوسپیان،عبداله بوتیمار،ویدا قهرمانی،فرانک میرقهاری،ویگن،رضا بیک‌ایمانوردیتابهروز وثوقی،پوری بنایی،ناصر ملک‌مطیعیو محمدعلی فردینو نیز بازیگرانی چونجلال پیشوائیان،جمشید هاشم‌پورورضا رویگریکه در سینمای خاچیکیان به‌عنوان هنرپیشه مطرح شدند.

ساموئل خاچیکیان در طول زندگی هنری خود افتخارات و جوایز چندی به دست آورد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

· بهترین کارگردان در نخستین جشنواره فیلم‌های ایران با عنوان «گلریزان» به خاطر فیلم«چهارراه حوادث».

· حضور در هشتمین دورهجشنواره فیلم برلیندر سال۱۹۵۸ با فیلم«شب‌نشینی در جهنم»و نامزد شدن برای دریافتخرس طلایی.

· برنده جایزه نخست نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم تاشکند(شوروی سابق) در سال۱۳۴۸ به‌خاطر کارگردانی فیلم «ببر مازندران».

ساموئل خاچیکیان در سال‌های آخر عمر خود ازبیماری آلزایمررنج می‌برد و به‌مدت دو ماه در بیمارستان بستری بود.

او ۳۰مهر سال۸۰(۲۲اکتبر۲۰۰۱ میلادی) در ۷۸سالگی در تهران درگذشت.