به گزارش صبا، معدود سریالهایی در نمایش خانگی هستند که
پیش از توزیع آن، مخاطب همواره ولع تماشای آن را دارد. «ممنوعه» به جهت ستارههایی
که در دل خودش جای داده بود از همان زمان فیلمبرداری خیلیها را وسوسه کرده بود.
بالاخره این مجموعه وارد نمایش خانگی شد چند قسمت اول با استقبال خوب مخاطبان
همراه شد اما در این میان برخی سکانسهای سریال باعث زدن انگ بیاخلاقی و عدم
رعایت خطقرمزها و درنهایت ایجاد فشارهایی شد تا ارشاد جلوی توزیع این مجموعه را
بگیرد. در این چند هفته که «ممنوعه» توقیف بوده است خبرهای مختلفی برای پخش یا عدم
پخش این سریال در رسانهها منتشر شده است اما «صبا» به بهانه همین حواشی و غیبت
نسبتا طولانی «ممنوعه» با امیرپور کیان؛ کارگردان این مجموعه، گفتوگویی داشته
که در ادامه میخوانید!
شما پیش از «ممنوعه» تجربه کارگردانی و تهیهکنندگی
فیلم سینمایی را داشتید اما قرار گرفتن در قامت کارگردان سریال آن هم برای نمایش
خانگی چالشی است که بعضا کارگردانان سابقهدار در عرصه سریالسازی به آن ورود پیدا
کردند، باتوجه به اینکه شرایط ساخت سریال در نمایش خانگی شرایط آسانی نیست و سختیهای
خودش را دارد چرا این ریسک را متحمل شدید و برای تجربه اول در این عرصه با
«ممنوعه» که از ابتدا کار سنگینی به حساب میآمد شروع کردید؟
شرایط کار کردن در شبکه نمایش خانگی از سینما هم سختتر است،
در نمایش خانگی حد وسطی وجود ندارد و صحبت از صفر و صد است. در این مدیوم باید یک
کار بینظیر باشد تا بتواند اصل سرمایه تولید را برگرداند و از آنجایی که اصلا
شوخی با سرمایه ندارد باید خیلی مطمئن قدم برداشت. ساخت «ممنوعه» اول، دوم و سوم
به لطف خدا بود و حقیقتا دغدغه انجام این کار سراسر وجودم را گرفته بود. ضمن اینکه
تهیهکننده و سرمایهگذار این سریال جوان بودند و چند جوان همقسم شدیم تا این
اتفاق را رقم بزنیم و دغدغههای امروز جامعه را بهصورت رئال و باورپذیر در قالب
یک سریال به نمایش بگذاریم. ما به شعور و آگاهی مخاطب امروز اعتماد کردیم در حالی
که همه از دوستان از باتجربهها گرفته تا افراد دیگر معتقد بودند ما نباید این
کار را انجام دهیم چرا که جواب نمیدهد، میگفتند الان یک کمدی هجو و روحوضی جواب
میدهد و شما که سمت چنین چیزی رفتید میبازید اما بعد از عرضه قسمت اول نظرشان
عوض شد. ما به آگاهی مخاطب امروز ایرانی اعتماد کردیم و خوشبختانه جواب گرفتیم و
مخاطب امروز نشان داد که اتفاقا ممنوعهها را میپسندد. «ممنوعه» پربینندهترین کار
نمایش خانگی شده است و فقط بهخاطر بحث دانلود و کپی غیرقانونی است که سرمایه برنمیگردد،
در حال حاضر معیار فقط دیویدیهای خریداریشده نیست، قسمت سوم این مجموعه در
یوتیوب یکمیلیون بازدید داشته است، این فقط آمار یوتیوب است حالا شما حساب کنید باتوجه
به راههای مختلفی که برای تماشای این مجموعه وجود دارد مخاطب آن بهنسبت چقدر
است.
به نکته خوبی اشاره کردید. گفتید بنا را
گذاشتید برای نمایش دغدغههای امروز جامعه؛ «ممنوعه» گرچه جسارت بیشتری نسبت به
سایر آثار برای نمایش آنچه در جامعه وجود دارد از خود نشان داده است اما باز هم
همه ما میدانیم عمق فاجعه و آسیبی که جامعه متحمل آن شده بهمراتب بیشتر است، بهنوعی
در بیان و نمایش اتفاقات جامعه همیشه یک سرپوشی وجود داشته، نه فقط از سمت مسئولان
که حتی برخی از مردم هم صحبت از وقایع اجتماعی را برنمیتابند و با عیان شدن آسیبهای
جامعه زاویه دارند!
من بین مردم زندگی میکنم از صبح تا شب در مترو و یا با
موتور بین مردم میروم و نفس میکشم و معتقدم روزی فیلم من دیگر رنگ و بو ندارد که
من دیگر بین مردم نباشم، وقتی پایت را روی پدال گاز بنز فشار دهی و نرم دنده عوض
کنی دیگر درد جامعه را نمیتوانی بفهمی، حداقل من قبول ندارم. یاد شعر «یک با یک
برابر نیست» افتادم که خلاصه میگویم برایتان «معلم پای تخته داد میزد/ صورتش از خشم گلگون بود/ تساوی را چنین بنوشت/ یک
با یک برابر است/ از میان جمع شاگردان یکی برخاست/ همیشه یک نفر باید به پا خیزد.»
این جواب صحبت شماست یک نفر باید میآمد «ممنوعه» را میساخت و به شما قول میدهم
که بالاخره این سد میشکند و ما قبول میکنیم که باید برخی چیزها گفته شود اما با
تاکید میگویم همچنان باید در یک چهارچوب مسائل گفته شود. تا الان جرأت این قضیه
وجود نداشت اما یک نفر این جسارت را به خرج داد و اقدام کرد حتی کارش هم توقیف شد
البته این را هم بگویم که اگر توقیف شده من بهعنوان فیلمساز باید نکاتی را بیش از
این رعایت میکردم چرا که هر چیزی یک سطح کششی دارد. مطمئنا «ممنوعه»ای که بعد از
این عرضه خواهد شد همه جوانب را در نظر گرفته و به آن هدفی که دنبالش بودیم خواهیم
رسید. باید یک نفر میآمد و به این مسائل میپرداخت تا افراد دیگر نیز جرأت کنند و
به این موضوعات بپردازند ولی در این مسیر باید مشاورهها و نظارتهای مختلفی
صورت بگیرد چرا که ساختار سریال فرق میکند، آمدیم و یک نفر قسمت سوم را دید و
قسمت چهارم را ندید همین مسئله خطرناک است. باید با لحاظ سیاستهای لازم یک سریال
ساخته شود که آن مخاطبی که قسمت چهارم را نمیبیند و فقط به قسمتی که دیده اکتفا
میکند، ضربه نخورد و به جای آنکه چیزی که بلد نبوده را هم به آن آموزش بدهم از
همان یک قسمتی که دیده عبرت بگیرد. این نکته اهمیت بسیاری دارد که با لحاظ برخی
ظرایف در قصه و فیلمسازی قابل حل است. همه این موارد با نظارت دقیقی که توسط شورای
نظارت و ارزشیابی ارشاد صورت گرفته در «ممنوعه» لحاظ شده است تا هیچ مخاطبی از آن
برداشت غلطی نکند و آن برداشت درستی که مدنظر ماست از اثر استنباط شود.
اما آقایپور
کیان اینکه میگویید یک نفر باید به پا خیزد جای بحث دارد مسلما هر کسی که قدم
اول را در یک راه میگذارد شرایط و چهبسا ضرری را متحمل میشود!
اگر قرار باشد به سبب این
نوع طرز فکر پا پس بکشیم و نباشیم پس هیچ وقت هیچ پیغمبری ظهور نمیکرد. اگر میخواهیم
حرف نو بزنیم باید گوشهگیری، تنهایی، ضربه، تهمت و… را به جان بخریم. اگر آدم
این کار نیستیم نباید پا در چنین راهی بگذاریم. من میدانستم ممکن است برای
«ممنوعه» چنین اتفاقاتی بیفتد اما همچنان این را هم میدانستم و میدانم که تاریخ
و گذر زمان بهترین قاضی است و روزی را میبینم که از «ممنوعه» بهخوبی یاد میکنند
و میگویند چه خوب شد که این سریال ساخته شد. فرق من با کسانی که دست به چنین کاری
نزدند در همین است که من این نکته را دیدم اما آنها نه.
با توقیف
مجموعه «ممنوعه» و پشت سر آن یک مسابقه در نمایش خانگی هجمه زیادی به سمت ارشاد
وارد شد جایی شنیدم گفتید دوستان ارشاد مقابل شما قرار نگرفتند، بالاخره پروانهای
از سوی ارشاد صادر شده اما بعد بهیکباره لغو شده و حواشی برای سریال شما به همراه
داشته است!
من بهعنوان پرچمدار این
مجموعه باید حرفهایی را بزنم، از رندی بدم میآید شاید اگر کس دیگری جای من بود
طور دیگری رفتار میکرد و بهواسطه این توقیف مصاحبههای بسیاری میکرد تا خودش
را بزرگ کند اما من باید بگویم من در این توقیف مقصر هستم چرا که من بهعنوان
فیلمساز باید تا آخرین قسمت سریال را تحویل ارشاد میدادم، آنها میدیدند بعد به
شما قول میدهم هیچ وقت این سریال توقیف نمیشد. نمیشود همه تقصیرها را بیندازیم
گردن وزارت ارشاد، من که دست روی کار حساسی گذاشتم، از دغدغههای روز جامعه گفتم
و برخی هنجارشکنیها را بیشتر از سایر آثار نشان دادم باید تا آخرین قسمت را پیش
از پخش تحویل ارشاد میدادم. ارشاد فیلمنامه را خواند، وقتی آن فیلمنامه ساخته شد
آنقدر صحنهها رئال و باورپذیر بود که همین زنگ خطرها را به صدا درآورد، اگر
این مجموعه بیکیفیت بود ما حتی اگر بدتر از این را نشان میدادیم کسی چیزی نمیگفت.
صحنههای این مجموعه آنقدر رئال بود که در ضمیر ناخودآگاه مخاطب تاثیر گذاشت و
همین تاثیرگذاری باعث شد تا چنین اتفاقاتی بیفتد. ما نباید تا قسمت سوم را به
ارشاد ارائه میدادیم و پروانه میگرفتیم، ما باید تا قسمت آخر را تحویل میدادیم
تا آنها از بابت عاقبت و پیامدهای آن خیالشان راحت میشد. ما پروانه ساخت
داشتیم اما چه تضمینی وجود داشت که در مرحله فیلمبرداری طبق پروانه جلو برویم و
راه دیگری را پیش نگیریم؟ ارشاد مجبور شد «ممنوعه» را توقیف کند تا از آن مطمئن
شود و ببیند آخر سریال عاقبت هر کاری چه چیزی است. ما نمیتوانیم کسی را مقصر جلوه
دهیم. من بهعنوان کارگردان باید پافشاری میکردم تا قسمت آخر به ارشاد تحویل داده
شود و بعد شروع به پخش کنیم در حال حاضر هم هیچ اتفاقی نیفتاده است، ارشاد مشغول
بازبینی کامل سریال است و من این وعده را میدهم که در آینده بسیار نزدیک، شاید
هفته پیش رو اتفاقات خوبی خواهد افتاد.
باتوجه به
بازبینی که در حال حاضر از سوی ارشاد اتفاق افتاد، اصلاحات تا چه حد بوده است؟
اصلاحات یک بخش است، بخش
دیگر همان چیزی است که پیشتر گفتم و نمیتوان نام اصلاحات روی آن گذاشت. جای برخی
اتفاقها باید در سریال عوض میشد، نمیشد که ما یک اتفاق را در قسمتهای ابتدایی
نشان دهیم و بعد عاقبت آن را در قسمتهای پایانی به مخاطب نشان دهیم، باید عاقبت
آن کار را در قسمتهای جلوتر ببینیم. مخاطبان «ممنوعه» مطمئن باشند من آنقدر
جسارت دارم که اگر اصلاحاتی روی سریال اعمال شود که به آن ضربه بزند و قصه را تحت
تاثیر قرار دهد مجموعه را در اختیار مردم نگذارم و از همین تریبون شما به مردم میگویم؛
اما در حال حاضر فضای تعامل حاکم است و ارشاد و تمام کسانی که روی مجموعه حساسیت
دارند بهدنبال این هستند کار با هدف درست بیرون بیاید. این حرفها را صادقانه میزنم
و اصلا به این شکل نیست که تحت فشار باشم و برای توزیع سریالم بخواهم ملاحظه کنم،
همه من را میشناسند و نامههای من یادشان نرفته است.
با این همه،
اگر زمان به عقب برگردد باتوجه به این حساسیتها باز هم «ممنوعه» را به همین شکل
خواهید ساخت؟
در ابتدا فیلمنامهای در
اختیار من قرار گرفت که من مجددا شروع کردم به نگارش آن. اسمش را گذاشتیم بازنویسی
اما حقیقتا از آن قصه فقط نام شخصیتها باقی ماند و فیلمنامه جدیدی نوشتم و برای
آن پروانه ساخت گرفتیم. اگر به عقب برگردم باز هم همین را میسازم اما در ساخت،
برخی اتفاقات را جابهجا میکنم مثل همین اتفاقی که در حال حاضر در تدوین انجام میدهم.
در سریالهای جهان بیشترین دلیل همراهی و جذب مخاطب
چه خارجی و چه ایرانی، بازیگران آن نیست بلکه قصه و فیلمنامه است اما در آثار
ایرانی بار این اتفاق روی دوش بازیگران است و در وهله اول مخاطب به صرف حضور ستارهها
تماشاگر یک اثر میشود و فیلمنامه و قصه برایش در درجه دوم قرار میگیرد. در «ممنوعه»
سهم بازیگران و فیلمنامه را برای جذب مخاطب چقدر میدانید؟
خوشبختانه در قصههای اصلی
فیلم از بازیگرانی بهرهمند بودم که کاملا فضای ذهنی مرا درک میکردند. هیچکاک میگوید
سینما یعنی قصه، قصه و قصه. اما من میگویم سینما یعنی بازی بازیگر، بازی بازیگر و
بازی بازیگر. با تمام احترام به استاد هیچکاک اما این نظر من است. هیچ چیز جز بازی
بازیگر نمیتواند مخاطب را با خود همراه کند گاهی یک قصه اشتباه داری اما آنقدر
بازی بازیگر قوی است که مخاطب قصه را دنبال میکند. در شیوه کارگردانی من چه در
این سریال چه فیلمهایی که قبلا ساختم و یا میسازم دکوپاژ خاصی نمیبینید و
دوربین بهمنزله سر انسان است و حق هیچ حرکت نامتعارفی ندارد پس تنها ابزاری که میتوانم
با آن مخاطب خود را درگیر کنم داخل صحنه بوده و آن بازیگر است. من فقط روی بازیها
حساس بودم و بازیگران این کار تمام انرژی خود را گذاشتند تا به آنچه مطلوب من بود،
برسیم. فقط سه قسمت از «ممنوعه» پخش شده است مخاطبان با عجایبی در بازی بازیگران روبهرو
خواهند شد و اصل بازی آن از این به بعد است.
پیشبینیتان برای بعد از پخش قسمتهای جدید
مجموعه «ممنوعه» و آینده این سریال در نمایش خانگی چیست؟
«ممنوعه» جای خود را پیدا کرده و در ادامه هم بهتر خواهد
شد، اما این را هم بگویم که «ممنوعه» توقیف نیست این سریال فقط فعلا اجازه توزیع
ندارد تا تمامی قسمتهای آن بازبینی شود و این اسمش توقیف نیست.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است