«داستان یک ازدواج»
هلنا ترشتیکوا یکی از برجسته‌ترین فیلمسازان مستند جمهوری چک، در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر با مستند «داستان یک ازدواج» حاضر شده است. در خلاصه چندخطی این مستند آمده است: در 35سال زندگی مشترک یک زوج، فرازونشیب‌های بسیاری طی شده است؛ از خوشبختی تمام و کمال تا فجایع دراماتیک. در بیشتر اوقات، این زوج به مسائل روزمره زندگی اهمیت می‌دهند و از شادمانی‌ای که با بزرگ کردن بچه‌ها، انجام کارهای خانه یا کسب‌وکار عایدشان می‌شود، لذت می‌برند. این روزمرگی زندگی مشترک دو مالک فروشگاه مبلمان، ایوانا و واتسلاف استرنادووی، دو کاراکتری است که کارگردان با دوربین خود در قالب پروژه «داستان یک ازدواج» از سال۱۹۸۰ دنبال کرده است.
«خانه اسلُوو»
در سال1930، در خارکیف، به دستور استالین خانه «اسلوو» برای استفاده نویسندگان اوکراینی ساخته شد. 64 آپارتمان راحت، یک سالن غذاخوری، یک اتاق آفتاب‌گیر(سولاریوم) و چندین خدمتکار؛ یک بهشت واقعی برای خالقان ادبیات. بااین‌حال، این بهشت توسط یک سیستم نظارتیِ قوی و چندین مامور تحت کنترل است و نویسندگان آزادی عمل چندانی ندارند. حتی برخی از نویسندگان از گزند همسرانشان نیز در امان نیستند و اعمالشان توسط آن‌ها گزارش می‌شود. تمام کسانی هم که از این خانه بازدید می‌کنند، تحت کنترل هستند؛ کسانی مانند برتولت برشت، تئودور درایزر، برونو یاسنسکی و پاناییت ایستراتی که برای شرکت در کنفرانس بین‌المللی «نویسندگان انقلابی» در سال1930 به خارکیف آمده‌اند. درام‌های عاشقانه، خودکشی‌ها، پناه بردن‌ها، هولودومور(قحطی مصنوعی بزرگ اوکراین در سال‌های 1932 و 1933) و... همه این‌ها به «خانه اسلوو» مربوط است. این فیلم مستند محصول کشور اوکراین بوده و تاراس تومنکو آن را کارگردانی کرده است.
مانوئل مونیوز ریواس؛ مستندساز اسپانیایی با فیلم مستند «دریا از دور به ما خیره می‌شود» در جشنواره جهانی فیلم فجر حضور دارد. در این فیلم مستند، در جایی دورافتاده در میان شن‌های ساحل، چند مرد به دریا چشم می‌دوزند و از افسانه‌هایی عامیانه دربارۀ شهری باستانی و باشکوه سخن می‌گویند؛ شهری که اکنون در زیر شن‌ها، درست در جایی که آن‌ها اکنون ایستاده‌اند، مدفون شده است.
آنا زامکا؛ روزنامه‌نگار لهستانی دوربینش را به زندگی اولا دختری 14ساله برده است که از پدر معلول، برادر اوتیستی و مادری مراقبت می‌کند که با آن‌ها زندگی نمی‌کند و سعی دارد به خانواده‌اش بپیوندد. این مستند که محصول سال2016 است تاکنون در چندین جشنواره مستند دنیا شرکت کرده است.
ونسا ردگرِیو؛ بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون انگلیسی و یک فعال سیاسی است. «دریای غم» اولین فیلم ونسا ردگرِیو در مقام کارگردان به شمار می‌آید و تعمقی است بسیار شخصی و پویا درباره بحران پناهندگان و مشکلات آن‌ها. این فیلم با تلفیق گذشته و حال، مستند و درام، و از نگاه و زبان داوطلبان و کودکان، به انعکاس اهمیت حقوق بشر می‌پردازد.
«آبی» ساخته کارینا هولدن، مستند بلندی است درباره روند چشم‌گیر کاهش سلامت اقیانوس‌های کره زمین. با از بین رفتن بیش از نیمی از زندگی دریایی و توسعه صنعت در دریاها، این فیلم به چالش‌های پیش رو و فرصت‌های ایجاد تغییرات مثبت می‌پردازد. «آبی» که در لوکیشن‌هایی در استرالیا، هاوایی، اقیانوس آرام جنوبی، فیلیپین و اندونزی فیلمبرداری شده، شیوه تفکر ما را درباره دنیای آب روی سیاره‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، دگرگون می‌کند و به تماشاگر انگیزه عمل و ایجاد تغییر می‌دهد.
مارکوس ایمهوف با الهام از مواجهه شخصی‌اش در کودکی با پسربچه پناهنده ایتالیایی به نام جیوانی در جریان جنگ جهانی دوم، نحوه برخورد با پناهنده‌ها و مهاجران را در دنیای امروز در دریای مدیترانه، لبنان، ایتالیا، آلمان و سوئیس روایت می‌کند. «الدورادور» نماینده کشورهای آلمان و سوئیس محصول سال2018 است.
آن‌ها در شب از راه می‌رسند. مردم از خانه‌های خود بیرون می‌آیند، مشعل‌ها و فانوس‌های خود را روشن می‌کنند و قدم‌زنان در خیابان‌ها، از کسانی که پیش از آن‌ها از این مکان‌ها عبور کرده‌اند، یاد می‌کنند. ظرف چند ساعت آینده، درحالی‌که خیابان‌های شهر پر از جمعیت است، یک ماه‌گرفتگی رخ می‌دهد و آسمان شب، شاهد بارش شهاب‌سنگ‌ها می‌شود. «شهاب‌سنگ‌ها» ساخته گورکان کِلتِک، با در هم آمیختن فیلم مستند و تفسیر سیاسی، و با مرتبط کردن این مسائل زمینی به آسمان و کیهان، فیلمی است درباره خاطرات و فقدانِ افراد، مکان‌ها و اشیا.
مستند «ارثیه پدری» به کارگردانی مهدی نقویان زندگی محمدرضاشاه را از زمان قدرت گرفتنش در ایران تا مرگش در مصر به تصویر کشیده است. این فیلم مستند در سال96 ساخته شده و محصول موسسه تصویرسازان سوره سینمای مهر حوزه هنری است.
فیلم مستند «در جست‌وجوی فریده» درباره زنی به نام فریده است که چهل سال پیش در حرم امام رضا(ع) رها می‌شود و بعد از انتقال به شیرخوارگاه توسط زوجی هلندی به فرزندی گرفته و به هلند برده می‌شود. فریده که در طول این چهل سال به‌خاطر ترس از سفر به ایران و عدم تمایل خانواده‌اش به وطن بازنگشته، چند سالی است از راه دور جست‌وجویی را برای پیدا کردن خانواده واقعی‌اش شروع کرده و حالا برای اولین بار به ایران سفر می‌کند تا زادگاهش را ببیند و با سه خانواده که مدعی‌اند ممکن است خانواده واقعی او باشند، ملاقات کند...کوروش عطائی و آزاده موسوی کارگردانی این فیلم مستند را بر عهده دارند. فیلم مستند «در جست‌وجوی فریده» پیش از حضور در جشنواره جهانی فیلم فجر در جشنواره سینماحقیقت شرکت کرده و در بخش‌‌های بهترین فیلم هنر و تجربه، بهترین تدوین، بهترین موسیقی برگزیده شده است همچنین جایزه ویژه دبیر جشنواره را نیز از آن خود کرده است.
مستند «راه دل» به کارگردانی مهدی زمان‌پور کیاسری، روایت سفر پیاده‌روی کربلای مشدی‌اسماعیل است. در این مستند علاوه بر نمایش حال‌وهوای معنوی پیاده‌روی زائران اباعبداله‌الحسین(ع) از نجف تا کربلا در ایام اربعین حسینی، سفر مشدی‌اسماعیل به همراه دوست همیشگی‌اش نصیر به سوی کربلا و زیارت امام حسین(ع) در اربعین حسینی به تصویر کشیده می‌شود. این مستند به سفارش مرکز مستند سوره ساخته شده است.
«در جست‌وجوی خانه خورشید»
فیلم مستند «در جست‌وجوی خانه خورشید» 140سال زندگی، عشق و نفرت در خیابان ناصرخسرو را به تصویر می‌کشد. مهدی باقری کارگردانی این مستند را بر عهده دارد. او پیش از این فیلم‌های مستند «افسونگر ساسانی» و «پیله» را مقابل دوربین برده است. فیلم مستند «در جست‌وجوی خانه خورشید» تولید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است.
«بانو قدس ایران»
فیلم مستند «بانو قدس ایران» به کارگردانی مصطفی رزاق‌کریمی، زندگی بانو خدیجه ثقفی، همسر گرامی امام راحل را که شصت سال زندگی پرفرازونشیب را با حضرت امام‌خمینی(ره) گذراند به تصویر می‌کشد. محمدرضا کریمی‌راد، مصطفی رزاق‌کریمی، زهرا نبی‌پور و اعظم بهروز، نویسندگان این فیلم مستند هستند. «بانو قدس ایران» محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، پیش از جشنواره جهانی فیلم فجر در جشنوارههای ملی فیلم فجر و سینماحقیقت حضور داشته است. همچنین این فیلم توانسته جایزه بهترین فیلم را در جشنواره سینماحقیقت از آن خود کند.
