میرزا محمدرضا کلهر (۱۲۰۷ کرمانشاه
– ۱۲۷۱ تهران) از خوشنویسان
صاحبنام در خط نستعلیق در زمان قاجار بود.
او از خوشنویسان پرآوازه دوره ناصری و از نستعلیقنویسان مؤثر در تاریخ
هنر ایران به شمار میرود که شیوهای خاص در نستعلیقنویسی ایجاد کرد.
این شیوه پس از او و تا حال حاضر شیوه رایج در نستعلیقنویسی
دوران معاصر محسوب میشود.
در نوجوانی به کار خوشنویسی روی آورد؛ طی حوادثی به تهران آمد و نزد میرزامحمد
خوانساری شاگرد محمدمهدی تهرانی تعلیم خط گرفت.
از آنجاییکه از استادان خود
پیشی گرفت از روی خطوط باقیمانده از میرعماد مشق کرد.
حتی یکبار به اصفهان رفت تا از روی کتیبه معروف میرعماد در تکیه میرفندرسکی
مشق کند.
او افزون بر نستعلیق در شکستهنویسی نیز استاد بود.
پس از بازگشت از خراسان با شیوع همگانی وبا در تهران، او هم مبتلا شد
و در روز جمعه ۲۵محرمالحرام سال۱۳۱۰ در گورستانی در
حسنآباد که اکنون محل آتشنشانی شهرداری تهران است به خاک سپرده شد.
محمدرضا کلهر با نگارش روزنامههایی چون «شرف» و «شرافت» و کتابهایی
چون «ریاضالمحبین» و «فیضالدموع» و «سفرنامههای ناصرالدین شاه قاجار به خراسان»
نمونههایی برای تمرین مشق در وسعت زیاد برای مشتاقان بهجای گذاشت. او به جهت خوشنویسی
بر روی سنگ و با مرکب غلیظ که برای چاپ سنگی اجتنابناپذیر بود شیوهای پدید آورد که
حروف آن چاق و کشیدهها کوتاه بودند.
از مهمترین آثار خطی او فیضالدَموع است که در کتابخانه سلطنتی ایران
نگهداری میشدهاست.
از شاگردان مستقیم میرزارضا کلهر میرزا زینالعابدین شریفی قزوینی معروف
به ملکالخطاطین است.
از
نظر اشاعه هنر خوشنویسی و شیوه خطاطی کلهر، مهمترین شاگرد او آقاسیدمرتضی برغانی بود
که سبک کلهر را به دو فرزند خود حسن میرخانی و حسین میرخانی آموزش داد.
این دو استاد که با یک واسطه
شاگرد کلهر محسوب میشوند با تأسیس انجمن خوشنویسان ایران در تعلیم خوشنویسان معاصر
بسیار کوشیدند.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است